AVM FRITZ!Box 7690 review: Wi-Fi 7 router voor DSL in de test

De FRITZ!Box 7690 is bedoeld voor internet via de telefoonlijn, en ten opzichte van de oudere modellen heeft hij duidelijk een snelheidsboost gekregen. Hij heeft het nieuwe Wi-Fi 7, wat met compatibele clients soepel en snel gaat, maar er ontbreken ook een aantal kleine dingen. Meer hierover lees je in deze FRITZ!Box 7690 review.

Als je overstapt van een ouder DSL-model naar de 7690, zul je versteld staan hoe snel de complexe configuratie ingesteld is. Dat is een aangenaam bijeffect van de IPQ5300- SoC van Qualcomm. De 7690 heeft ook twee netwerkpoorten met 2,5 Gbit/s, het snelle Wi-Fi 7 met vier MIMO-streams en ook Zigbee voor je smarthome. Er ontbreekt wel een wifimodule voor de 6GHz-band (Wi-Fi 6E en 7).

Met de nieuwe SoC is de FRITZ!Box 7690 volledig overgedimensioneerd voor een eenvoudige DSL-werking met een maximum van 300 Mbit/s downstream: we kwamen tot een NAT-doorvoer van minstens 2,3 Gbit/s tussen de twee snelle WAN- en LAN-poorten. Dat betekent dat je hem zonder snelheidsverlies kunt blijven gebruiken als je provider je een modem levert wanneer je overstapt van DSL naar glasvezel.

De 7690 heeft slechts één usb-aansluiting, die met 480 Mbps traag is. Daardoor is de 7690 alleen geschikt als eenvoudig netwerkopslagapparaat (NAS), want USB 2.0 haalt niet meer dan ongeveer 35 MB/s. Er ontbreekt ook een wifimodule voor de 6GHz-band (Wi-Fi 6E en 7).

Net als bij andere FRITZ!Box-routers word je bij het instellen van de 7690 begroet door een wizard in de browser, die je door de belangrijkste configuratiepunten leidt en naar een werkend thuisnetwerk. Gelukkig schakelt AVM nu standaard WPA2+3 (mixed mode) Wi-Fi-versleuteling in, zowel in het interne netwerk als in het gastnetwerk. Dat betekent dat moderne clients nog beter beschermd zijn dan met WPA2.

Als je de instellingen laat zoals ze zijn, is de nieuwe Wi-Fi 7-functie Multi-Link Operation actief in de ELMSR-modus (Enhanced Multi-Link Single Radio). Compatibele clients kunnen gelijktijdig logische verbindingen op twee radiobanden houden en gegevens dynamisch verzenden via de telkens betere verbinding. Gemiddeld vermindert dat de latentie omdat er vaker een tijdvenster beschikbaar is dan met slechts één radioband. De verbinding is ook stabieler: als het basisstation bijvoorbeeld van kanaal moet veranderen op de 5 GHz band vanwege radardetectie of als het 5GHz-signaal te zwak is bij de client, blijven de gegevens naadloos doorstromen op 2,4 GHz – zij het langzamer vanwege het smallere signaal.

Volgens AVM is de 7690 ook geschikt voor MLMR (Multi-Link Multi Radio), oftewel gelijktijdige transmissies op verschillende frequentiebanden. Hoewel er nog geen mobiele apparaten zijn die dat kunnen, zou het moeten werken met andere Wi-Fi 7-FRITZ!Boxen. Windows 11 ondersteunt MLO ook nog niet, moet dat tegen eind 2024 wel kunnen. Als je voor je Wi-Fi echter verschillende namen voor de radiobanden gebruikt, zul je het zonder MLO moeten doen omdat dat cellen met dezelfde naam vereist.

AVM is een van de weinige fabrikanten die meer dan één smarthome-technologie integreert. Begonnen bij de Fritzsmart-gateway en verder bij de FRITZ!Box 6670 Cable en de 7690, integreert AVM zowel de AVM-typische DECT-ULE technologie als Zigbee. Daardoor is er geen Zigbee-hub meer nodig en zijn beide smarthome-apparaatgroepen verenigd in dezelfde webinterface.

AVM ontwierp de Zigbee-functies aanvankelijk alleen voor verlichting en stopcontacten. Het is nu ook mogelijk om repeaters, jaloezieën, sensors, knoppen en schakelaars en inbouwmodules te integreren. Niet alle hardware-geïntegreerde functies van alle apparaten kunnen echter worden gebruikt. Als je ze nodig hebt, moet je ze registreren op een conventionele Zigbee-hub en de bijbehorende app gebruiken. Sommige Zigbee-stopcontacten meten bijvoorbeeld het energieverbruik, maar de Zigbee-implementatie van AVM registreert die waarden niet.

De modernere ARM-kernen in de SoC van de 7690 versnellen het VPN ook enorm in vergelijking met de verouderde MIPS-kernen in de SoC van de 7590AX. AVM heeft het over zes keer de snelheid, maar dat heeft betrekking op een oudere 7590AX-firmware.

We kwamen met WireGuard in de PPPoE-modus tot 279 Mbit/s downstream (internet naar LAN, één TCP-stream) op de 7590AX met FritzOS 7.81. In dezelfde situatie leverde de 7690 915 Mbit/s, oftewel 3,3 en niet 6 keer zo snel – maar nog steeds een opmerkelijke toename.

De doorvoersnelheid varieert afhankelijk van de transmissiemethode, het VPN-type (IPsec of WireGuard) en het aantal TCP-streams, maar de 7690 is altijd minstens twee keer zo snel als de 7590AX. Met meerdere TCP-streams via WireGuard werd zelfs de gigabitgrens (1006 Mbit/s) in de downstream overschreden.

Hetzelfde gold voor het wifi: met de Wi-Fi 7-client, een Intel BE200 in een Dell XPS 13-laptop, was de 7690 gemiddeld ongeveer twee keer zo snel als de 7590AX.

Met ongeveer 1300 Mbit/s over een paar meter op de 5GHz-band (één TCP-stream, verschillende runs van downstream en upstream gemiddeld) haalt de 7690 er nog niet het mogelijke uit: we hebben snelheidspieken gemeten van 4,2 Gbit/s met de BE200-client op andere Wi-Fi 7-basisstations. Met snellere LAN-poorten zou de 7690 mogelijk meer kunnen leveren dan de downstream-piek van 2,3 Gbit/s (5 GHz dichtbij, 6-TCP streams).

Ondanks alle verbeteringen presteert de 7690 het met 12 watt in inactieve modus (DSL-verbinding, één LAN-host met 2G5-link) om iets minder energie  e verbruiken dan de 7590AX met 16 watt. Met een derde Wi-Fi 7-module voor de 6GHz-band zou hij waarschijnlijk op gelijke hoogte komen, misschien nog iets eronder.

De FRITZ!Box 7690 is een fundamenteel gemoderniseerde router DSL, die uitblinkt met zeer hoge VPN-prestaties en modern wifi. Maar hij heeft een wat hogere prijs. Dat is echter een goede investering vanwege AVM’s firmware-productonderhoud op lange termijn. En als je later met een extern modem overschakelt op glasvezel, kan de 7690 echt zijn spierballen laten zien.

+ 2,5 Gbit/s WAN- en LAN-poort
+ Snelle VPN-verbinding
–Geen 6GHZ-band voor Wi-Fi 7

Meer van zulke reviews?

Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief: