De herziene gebruiksvoorwaarden van bestandsoverdrachtdienst WeTransfer leidden tot flinke kritiek. Gebruikers uitten zorgen over de reikwijdte van de nieuwe voorwaarden, die aanleiding gaven tot spottende reacties en serieuze juridische waarschuwingen. Diverse organisaties riepen op om de dienst te mijden – met merkbaar effect.
Verregaande licentierechten zorgen voor ophef
WeTransfer besloot om de nieuwe gebruiksvoorwaarden weer in te trekken na felle kritiek van gebruikers, juristen en belangenorganisaties. Een aanpassing in de voorwaarden gaf de dienst een uitzonderlijk ruime licentie op alle verzonden bestanden – een stap die velen als disproportioneel en juridisch riskant beschouwden.
De betreffende bepaling verleende WeTransfer een wereldwijde, onbeperkte, overdraagbare en kosteloze licentie op de intellectuele eigendomsrechten van gebruikersbestanden. De formulering stond het bedrijf onder meer toe om inhoud te gebruiken voor de ontwikkeling en marketing van nieuwe technologieën en diensten. Ook hergebruik, publicatie, uitzending of commerciële exploitatie door derden werd in theorie mogelijk, inclusief bewerkingen van het oorspronkelijke materiaal.
Dergelijke rechten gaan veel verder dan nodig is voor het functioneren van een bestandsoverdrachtplatform en riepen vragen op over gegevensbescherming, auteursrecht en vertrouwelijkheid. De brede opzet van de licentie stond op gespannen voet met de verwachtingen van zakelijke gebruikers en privacywetgeving, waaronder de AVG. De publieke en juridische druk leidde ertoe dat WeTransfer de wijziging snel weer introk.
Blijf geïnformeerd over datarechten, AI-gebruik en digitale risico’s
Schrijf je in voor onze gratis nieuwsbrief:
Geen vergoeding, wel aansprakelijkheid voor gebruikers
Een vergoeding voor de oorspronkelijke maker of rechthebbende was nadrukkelijk uitgesloten. Tegelijkertijd stelde de licentiebepaling geen eisen aan de juridische status van de uploader: iedereen die een bestand via WeTransfer verstuurde, verleende automatisch deze verstrekkende rechten – ongeacht of hij of zij daar juridisch toe bevoegd was.
Dat betekent dat ook gebruikers zonder auteursrechten op het materiaal, bijvoorbeeld bij het delen van andermans beelden, teksten of datasets, akkoord gingen met een licentie die ze formeel niet mochten verstrekken. Daarmee werd de uploader potentieel juridisch aansprakelijk voor inbreuk op intellectuele eigendomsrechten. Bij commerciële of publiek gebruikte inhoud kan dat leiden tot aanzienlijke schadeclaims.
Gebruik voor AI-training wekt bijzondere zorgen
Vooral de mogelijkheid dat verzonden bestanden gebruikt konden worden voor het trainen van machine learning-modellen stuitte op forse bezwaren. Het hergebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal voor het trainen van AI is juridisch omstreden en onderwerp van lopende rechtszaken, met name in de EU en de VS. De opname van deze bepaling in de voorwaarden zonder expliciete toestemming of opt-out werd door velen als problematisch gezien.
De aangepaste gebruiksvoorwaarden golden voor nieuwe gebruikers al sinds begin juli. Voor bestaande accounts zouden ze op 8 augustus automatisch van kracht worden – tenzij WeTransfer, zoals inmiddels aangekondigd, de wijziging volledig terugdraait.
WeTransfer krabbelt terug
Inmiddels heeft WeTransfer de omstreden licentiebepaling aangepast. De reikwijdte van de licentie is weer teruggebracht tot wat strikt noodzakelijk is voor het functioneren van de dienst en het verbeteren daarvan – al blijft ook die formulering ruim en vatbaar voor interpretatie. Een expliciete verwijzing naar AI-training ontbreekt in de nieuwe versie.
Volgens WeTransfer waren er interne plannen om een AI-gebaseerd filter te ontwikkelen voor het detecteren van “illegale en schadelijke” inhoud. Dat systeem zou mogelijk machinelearning vereisen op gebruikersdata, maar is vooralsnog niet geïmplementeerd. Of en in welke vorm dat alsnog gebeurt, blijft onduidelijk.
WeTransfer belooft: geen AI en geen verkoop aan derden
WeTransfer benadrukt inmiddels dat er “geen machine learning of andere vormen van AI worden gebruikt om via WeTransfer gedeelde inhoud te verwerken”. Ook stelt het bedrijf geen gegevens te verkopen aan derden.
De dienst erkent dat de aanpassing “mogelijk tot zorgen heeft geleid” en biedt excuses aan voor de “eventuele verwarring”. Opvallend is dat de herziene bepaling niet alleen korter is dan de eerder bekritiseerde versie, maar zelfs beknopter geformuleerd is dan de oorspronkelijke voorwaarden. Daarmee lijkt WeTransfer bewust ruimte voor interpretatie te willen beperken – al blijft de effectiviteit daarvan in de praktijk mede afhankelijk van de feitelijke implementatie.
Tot slot
De ophef rond de herziene voorwaarden van WeTransfer onderstreept de noodzaak van juridisch nauwkeurig geformuleerde licenties, met name in een tijd waarin AI-systemen steeds vaker leunen op externe datasets.
Zodra de verwerking van gebruikersbestanden verder gaat dan wat strikt noodzakelijk is voor het functioneren van een dienst, volstaat een algemene toestemming niet meer. Transparantie, doelbinding en controleerbaarheid worden dan bepalend. Technische beveiliging alleen biedt onvoldoende garantie: wie bestanden deelt, moet kunnen nagaan wat ermee gebeurt – en door wie.
Blijf geïnformeerd over datarechten, AI-gebruik en digitale risico’s
Schrijf je in voor onze gratis nieuwsbrief:
