Tegenwoordig zijn ssd’s opvallend betaalbaar: 2TB-modellen zijn al verkrijgbaar voor minder dan 75 euro. Toch loont het om verder te kijken dan de prijs want waar moet je op letten bij het kopen van een ssd? In dit artikel zetten we de belangrijkste aandachtspunten op een rij voor je. Zo kun jij met een gerust hart een nieuwe ssd aanschaffen.
Goedkope ssd’s maken vaak gebruik van oudere controllers en NAND-flash van mindere kwaliteit. Zulke controllers sturen minder flashkanalen aan en missen meestal DRAM-cache, wat ten koste gaat van de prestaties bij langere schrijfoperaties. Zelfs met PCIe 3.0-ondersteuning blijven de doorvoersnelheden vaak ruim onder de theoretische limiet. Voor licht gebruik – zoals surfen, kantoorwerk of softwareontwikkeling – is dit zelden merkbaar.
Budget-ssd’s gebruiken doorgaans TLC- of QLC-flash en vertrouwen op een SLC-cache om korte schrijfacties te versnellen. Zodra deze buffer vol is, daalt de snelheid soms drastisch, vooral bij grote datatransfers of gebruik met virtuele machines. Voor incidenteel gebruik blijft de impact beperkt.
De duurzaamheid is meestal bescheiden: 200 TBW volstaat voor de meeste toepassingen, maar biedt weinig marge. Garantieperiodes zijn kort en firmware-ondersteuning ontbreekt vaak. Sommige modellen ontvangen nooit updates of bieden geen tools voor monitoring of diagnostiek.
Datasheets zijn niet altijd transparant; variatie in controller- en NAND-configuratie binnen één productlijn komt voor. Het ontbreken van duidelijke specificaties, Nederlandstalige ondersteuning of een EU-contactpunt maakt sommige merken onaantrekkelijk voor kritische gebruikers.
Betrouwbare data ontbreken, maar bij budget-ssd’s zijn bepaalde risico’s reëel. Ontbrekend of gebrekkig firmwareonderhoud – iets waar gevestigde merken als Samsung doorgaans beter op scoren – kan leiden tot latente fouten of compatibiliteitsproblemen die niet tijdig worden opgelost.
Veel goedkope ssd’s worden samengesteld uit wisselende combinaties van controllers en NAND-chips, vaak uit kleinere productiebatches. Dit bemoeilijkt kwaliteitscontrole en maakt het lastig om structurele fouten op te sporen of firmware gericht te optimaliseren. Kleinere fabrikanten beschikken zelden over de schaal of middelen om dit goed aan te pakken.
Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief:
Het is belangrijk onderscheid te maken tussen interne ssd’s (SATA, PCIe) en externe modellen via USB. Vooral de laatste zijn gevoelig voor vervalsingen, met name op platforms als eBay en AliExpress. Capaciteiten van 10 TB of meer voor minder dan 100 euro zijn een duidelijk waarschuwingssignaal. Flashgeheugen is niet zo goedkoop – prijzen onder de 40 euro per terabyte zijn niet realistisch.
Vervalsingen van interne ssd’s zijn zeldzamer, maar incidenteel zijn nepmodellen opgedoken die sterk leken op merkproducten, maar geen merknaam of typeaanduiding hadden. Aankoop via onbekende webshops of marktplaatsen is dan ook af te raden. Grote webwinkels als Amazon of gespecialiseerde aanbieders als Alternate bieden doorgaans meer transparantie en betrouwbaarheid.
Kies bij voorkeur een model van een bekende fabrikant, bij voorkeur getest door onafhankelijke bronnen. Controleer of er een officiële productpagina bestaat met het volledige typenummer en een compleet gegevensblad. Essentiële informatie zoals capaciteit, interface (SATA 6G, PCIe 4.0), vormfactor, TBW, garantie en IOPS moet duidelijk gespecificeerd zijn. Door deze gegevens vooraf te verifiëren, voorkom je teleurstellingen en vergroot je de kans op een betrouwbare aankoop.
Elke NAND-flashcel heeft een beperkte levensduur: na enkele duizenden schrijf- of wiscycli is overschrijven niet meer mogelijk, al blijven gegevens vaak nog leesbaar. Ssd-controllers gebruiken wear leveling en foutcorrectie (ECC) om slijtage te spreiden, waardoor ssd’s in de praktijk vaak langer meegaan dan de opgegeven TBW-waarde.
Een kantoor-pc schrijft gemiddeld minder dan 20 GB per werkdag, goed voor zo’n 4,5 TB per jaar. Zelfs bij tienmaal zoveel belasting blijft een instapmodel met 240 TBW theoretisch meer dan vijf jaar bruikbaar. In deze prijsklasse is drie jaar garantie gebruikelijk; modellen als de Samsung 990 EVO Plus bieden meer duurzaamheid en langere garantie tegen een hogere prijs.
Wie regelmatig grote hoeveelheden data schrijft – zoals bij videobewerking of VM’s – kiest beter voor een model met expliciete uithoudingsspecificaties. Het ontbreken daarvan, gecombineerd met beperkte firmwareondersteuning, is een risico bij budget-ssd’s.
Met tools zoals CrystalDiskInfo kun je het schrijfvolume van een bestaande ssd meten. Dit helpt bij het inschatten van de belasting en het plannen van een passende upgrade.
Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief:
Vrijwel altijd maken ssd’s met TLC- of QLC-flash gebruik van een snelle schrijfcache in SLC-modus. Deze buffer gebruikt een deel van de beschikbare capaciteit en kan, zolang de schijf grotendeels leeg is, enkele honderden gigabytes bedragen. Is de schijf bijna vol, dan blijft er soms minder dan 20 GB over. Zodra de cache vol is, daalt de schrijfsnelheid drastisch – bij sommige modellen tot onder de 100 MB/s, wat zelfs trager is dan bij moderne harde schijven. Binnen de cache liggen de snelheden vaak boven de 2 GB/s.
In de praktijk worden zelden grote hoeveelheden data ineens geschreven. Meestal verwerkt de ssd-controller kleine pakketten die na verloop van tijd van de cache naar het langzamere NAND worden verplaatst. Daardoor speelt de langdurige schrijfsnelheid zelden een rol bij doorsnee gebruik. Wie regelmatig grote hoeveelheden data wegschrijft, is beter af met een snellere ssd of een model met een grotere statische cache.
Sommige fabrikanten assembleren ssd’s met verschillende componenten, afhankelijk van de batch – zelfs bij identieke typeaanduidingen. Daarbij kunnen zowel de controller als de NAND-flash variëren, bijvoorbeeld tussen TLC en QLC, of tussen chips van verschillende leveranciers. Ook de firmware kan per variant verschillen.
De prestaties van één testexemplaar zeggen daardoor weinig over latere exemplaren. Verschillen in configuratie kunnen van invloed zijn op snelheid, IOPS, stroomverbruik, thermisch gedrag, compatibiliteit en levensduur. Fabrikanten zijn alleen gebonden aan de specificaties in het datasheet dat gold op het moment van verkoop. Controleer en archiveer deze informatie dus vooraf bij aankoop.
Ondanks hun lage prijs brengen goedkope ssd’s duidelijke beperkingen met zich mee. Ze bevatten vaak oudere NAND, trage controllers en missen doorgaans een DRAM-cache, wat merkbaar is bij langdurige schrijfoperaties. Ook ontbreekt het regelmatig aan firmware-ondersteuning en tools voor updates of diagnostiek.
Hopelijk biedt dit artikel voldoende handvatten om bij de aanschaf van een ssd op de relevante technische details te letten.
Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief:
In een wereld vol met onlineaankopen, blijft één ding kristalhelder: veiligheid en simpliciteit blijven ertoe doen. Of je nu op zoek bent naar nieuwe ...
Van diamant beladen horloges in rap video's tot neon gekleurde wapen skins in Counter-Strike, flex cultuur is officieel digitaal gegaan. In de gaming ...
